Όσο οι μέρες μικραίνουν και δύει ο ήλιος όλο και πιο νωρίς, κάνοντας τις νύχτες μεγαλύτερες, τόσο οι φωτεινές εικόνες από τον καλοκαιρινό ουρανό και τα μπάνια των διακοπών ξεθωριάζουν, και τη θέση τους παίρνουν κίτρινα φθινοπωρινά χρώματα, σκούρες αποχρώσεις και μελαγχολικές στάλες βροχής.

Από την άλλη, η καθημερινότητα εκφράζει πιο έντονα απαιτήσεις που το καλοκαίρι έστω και για λίγο είχαν ξεχαστεί, επιτάσσοντας την επιστροφή σε μια νέα πραγματικότητα που δεν μας ευχαριστεί. Έτσι γινόμαστε πιο σκεπτικοί, πιο απόμακροι, λιγότερο ευδιάθετοι και πιο…φθινοπωρινοί!

Η φθινοπωρινή μελαγχολία χαρακτηρίζεται συνήθως από αύξηση της διάρκειας του ύπνου, η οποία συνοδεύεται από κόπωση και ατονία. Χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι και η υπερφαγία (με συνέπεια την αύξηση του σωματικού βάρους), η ευερεθιστικότητα, η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, τα αισθήματα απελπισίας και ενοχής, και οι διαταραχές της συμπεριφοράς – ιδίως στα άτομα νεαρής ηλικίας, εφήβους και γυναίκες (απαισιοδοξία ή κούραση χωρίς ιδιαίτερο λόγο, έντονος εκνευρισμός για ασήμαντους λόγους, κλπ).

Τα συνηθέστερα σωματικά συμπτώματα είναι οι μυαλγίες, οι αρθραλγίες, οι γαστρεντερικές ενοχλήσεις και η πτώση της άμυνας του οργανισμού, με συνέπεια να είμαστε πιο επιρρεπείς σε λοιμώξεις.

Σύμφωνα με τους ειδικούς μετά τη θερινή περίοδο η ψυχική μας διάθεση μεταβάλλεται, διότι η μείωση της διάρκειας της μέρας προκαλεί ορισμένες αλλαγές στην έκκριση και τον μεταβολισμό ορμονών και νευρομεταβιβαστών, που συνδέονται κυρίως με διαταραχές της μελατονίνης (ορμόνης υπεύθυνης για τη ρύθμιση του βιολογικού ρολογιού μας). Σε ορισμένους ανθρώπους οι μεταβολές αυτές μπορεί να είναι πιο έντονες από ότι σε άλλα άτομα, με αποτέλεσμα να εκδηλώσουν φθινοπωρινή μελαγχολία.

Τρόποι αντιμετώπισης

• Θέτω νέους στόχους: Η μετάβαση από τη θερινή περίοδο στο φθινόπωρο συνιστά μια εξαιρετική ευκαιρία για να κάνουμε μια καινούργια αρχή, θέτοντας νέους στόχους, άμεσους, εφικτούς και ρεαλιστικούς. Έτσι, μπορούμε να σκεφτούμε τι θα θέλαμε να πετύχουμε το επόμενο διάστημα, να ιεραρχήσουμε τις προτεραιότητές μας και να σημειώσουμε ένα προς ένα τα βήματα που χρειάζονται προκειμένου να οδηγηθούμε με επιτυχία στην επίτευξη του στόχου μας. Αυτό θα μας βοηθήσει να μη βυθιστούμε στον καναπέ, αλλά να καταπολεμήσουμε την αδράνεια και το αίσθημα κούρασης της φθινοπωρινής μελαγχολίας.
• Λέω «όχι» στην αναβλητικότητα: Αναδιοργανώνουμε την καθημερινότητά μας, εντάσσοντας δραστηριότητες που συνήθως αναβάλλαμε, όπως π.χ. η γυμναστική, η σωστή διατροφή ή ακόμα και οι επισκέψεις σε φίλους και συγγενείς. Αυτή η τακτική θα μας δώσει έμπρακτα την αίσθηση ότι «αύριο ξημερώνει μια καινούργια μέρα», γεγονός που θα καταπολεμήσει την ανία, την απραξία και το βάρος των αρνητικών σκέψεων που προκύπτουν από την εσωστρέφεια και τη μονοτονία.
• Σκέφτομαι θετικά: Οι σκέψεις μας, τα συναισθήματα, οι επιθυμίες, αλλά και τα απωθημένα μας μπορούν να «χρωματιστούν» με μια θετική, ρεαλιστικά αισιόδοξη εκδοχή. Είναι ένα καλός τρόπος να αισθανθούμε καλύτερα, με περισσότερη ενέργεια και ψυχική δύναμη ενάντια στη μελαγχολική διάθεση του φθινοπώρου.
• Κάνω «διάλειμμα»: Σε περιόδους θλίψης, άγχους και κακής διάθεσης, είναι χρήσιμο (όσο και απαραίτητο) να «αποδράσουμε» κάπου, αλλάζοντας περιβάλλον, αποκτώντας καινούργια ερεθίσματα και χαλαρώνοντας ευχάριστα. Ακόμα και αν οι διακοπές έχουν μόλις τελειώσει, θα ωφελούσε να πάμε μια μονοήμερη εκδρομή ή να κάνουμε μια μεγάλη βόλτα και να γνωρίσουμε κρυμμένες ομορφιές της περιοχής μας. Η αλλαγή παραστάσεων θα φρεσκάρει τις σκέψεις μας και θα ανακουφίσει σωματικά και ψυχικά από τα επιβαρυντικά συμπτώματα της μελαγχολίας.
• Επιζητώ αλλαγές: Στη διακόσμηση του σπιτιού, στα ρούχα, στα μαλλιά, στις συνήθειες, στην καθημερινότητα. Άλλωστε, ο Σεπτέμβρης είναι ο μήνας των αλλαγών. Και «αλλάζουμε» σημαίνει εξελισσόμαστε, μαθαίνουμε, προχωράμε μπροστά, προκειμένου να ζούμε όσο το δυνατόν καλύτερα.
• Δίνω προτεραιότητα στια ανάγκες μου: Αναγνωρίζουμε τα «θέλω» μας, βάζοντας με αποφασιστικότητα στην άκρη όσα περισσότερα «πρέπει» μπορούμε. Όταν φροντίζουμε σωστά και όχι εγωιστικά τον εαυτό μας, θα έχουμε πιο υγιείς και ισορροπημένες σχέσεις με τους γύρω μας, αλλά και με εμάς του ίδιους. Και αυτή είναι η καλύτερη άμυνα ενάντια σε οποιαδήποτε μελαγχολία και θλίψη.

Τι να αποφεύγετε όταν περνάτε τη φάση της "Φθινοπωρινής Μελαγχολίας"

Όταν αισθανόμαστε μελαγχολικοί, καλό είναι να αποφεύγουμε ότι θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάστασή μας, όπως π.χ. η ανάληψη υπερβολικών υποχρεώσεων στον εργασιακό, τον οικονομικό ή τον κοινωνικό τομέα. Επιπλέον, να μετριάζουμε τις καταστάσεις που μας οδηγούν σε ενδοψυχικές συγκρούσεις, καθώς και την υπερβολική σωματική ή πνευματική κούραση.

Χρήσιμο είναι επίσης να έχουμε όσο το δυνατόν σταθερότερα ωράρια δραστηριοτήτων και ύπνου. Η προσφυγή σε ουσίες και συνήθειες όπως το αλκοόλ, το κάπνισμα ή τα φάρμακα χωρίς ιατρική συμβουλή και παρακολούθηση, μπορούν να επιδεινώσουν σοβαρά το πρόβλημα.

Πηγή: healthyme